Ien t Grunneger tiedschrift ‘Toal en Taiken‘ (nr. 1 van 2024) stijt n beste liest Grunneger woorden over “Lief en leden.” De liest is opsteld deur Klaas Pieterman; hij is tachteg joar en bruukt de toal van Spiek [Spijk]. Veul woorden op die liest kommen ons bekend veur, al bruken we sums n wat aander klaank. Stel dat wij ien t Westerketier ok zo’n liest moaken en dan van ondern of aan
begunnen – bij de voet – dan gijt die liest misschien zo:
Krap / krop van e voet = wreef
Vrij = wreef
Bal van e voet = holte onder de voet
Plat van e voet = voetzool
Dikke toon = grote toon
Lutje toon = kleine toon
Of t begun van dit lutje liestje klopt is niet goed te zeggen, mor ien elks geval wordt dat ‘dikke toon’ en ‘lutje toon’ nog altied zeid.
Toonje, woar woon je?
Ien t dikke woordenboek van K. ter Laan uut 1929 stijt n hiel oardeg riemke over tonen. Ter Laan schrift doarbij dat hij t riemke heurd het van Wobbe de Vries (1863-1945), de man van t proefschrift over de toal van Noordhörn. t Riemke wordt opzeid as bij n kied n toon deur de sok stekt. En ien t woordenboek van Ter Laan stijt dat riemke zo:
Toonje,
Woar woonje?
Bie Neitap ien Drent,
Doar is Toonje Woarwoonje bekend.
As n òftelverske
t Zulfde verske heugt mij, mor dan n beetje aans: Mien mamme – geboren ien 1932 ien Lutjegast – zee t verske op as n soort òftelverske van vief regels: Ze begon met n kneepke ien e dikke toon en dan bij de volgende regel n kneepke ien e volgende toon. Tot an de lutje toon an toe. Dat verske ging zo:
Toonje,
Woar woon je?
Ien Neitap.
Woar lijt dat?
Dichte bij Drent.
Tonko Ufkes